AB Çevre Etiketi (Eko-etiket) nedir?

Avrupa Birliği’nin Eko-Etiket (çevre etiketi) uygulaması, tüketicilerin daha yeşil ürün ve hizmetleri ayırt edebilmelerine yardımcı olmak amacıyla başlatılmış bir uygulamadır. AB Çevre etiketi (Eco label), gıda, içecek, ilaç ve tıbbi ürünler dışındaki alanlarda herhangi bir hizmet ya da ürün için verilebilmektedir. Bugün AB Eko-Etiketi çok geniş bir ürün ve hizmet yelpazesini kapsamakta olup, yeni gruplar sürekli olarak ilave edilmektedir.

AB Bakanlar Konseyinin 23 Mart 1992 tarihli 880 sayılı Tüzüğü ile çevre etiket sistemi kurulmuş ve eko-etiket alan ürün-hizmet sayısı her geçen yıl hızla artmış ve 2010 yılında 1152 adet lisans verilmiştir. 2010 yılında mevzuat gözden geçirilerek düzenlenmiş ve 66/2010/EC sayılı Eko-Etiket Tüzüğü olarak yürürlüğe konulmuştur.

Bir çiçek amblemi ile simgelenen bu etiket, üretim ve tüketim araçlarının çevreye saygılı olduğunu göstermektedir.

Gönüllü bir uygulamadır

AB Çevre Etiketinin getirdiği yararlar, Avrupa’da ürünlerini satmak isteyen birçok üretici tarafından anlaşılmıştır. Çiçek logosu taşıyan ürünler Avrupa Birliği genelinde ve diğer Avrupa Ekonomik Alanı ülkelerinde (Norveç, İzlanda ve Liechtenstein) pazarlanmaktadır.

Program gönüllülük esasına dayandığı için ticari engeller yaratmaz. Aksine birçok üretici, bu programın kendilerine bir rekabet ortamı ve avantaj sağladığını fark etmiştir. Ayrıca Avrupa’da ÇEvreci Kamu İhaleleri (GPP) uygulamaları nedeniyle, giderek artan bir şekilde, eko-etiket kriterleri ihale şartnamelerinde de yer almaktadır.

Türkiye’den firmalar,  başvurduğu ürün grubu ya da hizmet ile ilgili kriterleri sağlamak koşuluyla çevre etiketi başvurusunda bulunabilmektedir.  

 

alt

Ürün Grupları ve Kriterleri

Etiketi, bağımsız bir organ olan Avrupa Birliği Eko-Etiket Kurulu  ekolojik kıstasları ve üretimin tüm aşamalarını göz önünde bulundurarak vermektedir. Kıstasların belirlenmesinde ürün için hammadde seçiminden, imalata, dağıtımına, tüketimine ve kullanımı bittiğinde geri dönüşümünün sağlanmasına kadar olan bütün evreler dikkate alınmaktadır.

66/2010/EC sayılı Eko-Etiket Tüzüğü, genel bilgiler içermekte olup, ürün grubuna göre AB otoriteleri tarafından geliştirilen kriterler, etiket geçerlilik süresi, kanıtlama yolları gibi bilgiler o ürün grubuna ilişkin Komisyon Kararında belirlenir. Ürün grupları ve bu ürünlerle ilgili olarak belirlenen kriterlere AB eko-etiket  web sitesinden ulaşılabilir.

Eko-etiket uygulamasının kullanımda olduğu 35 ürün grubu var:  Temizlik (deterjan, sabun, şampuan v.s) Ofis ve baskı ürünleri (bilgisayar, fotokopi, çizim kağıtları, görüntüleme donanımı, baskı kağıdı), elektrik-elektronik cihazlar (TV, ampul, ısı pompaları, ışıklandırma, buzdolabı, çamaşır makinesi), inşaat (ahşap mobilya, yatak, döşek, saksı, boya, vernik, binalar, musluk ve duş başları, tuvaletler, ısıtma sistemleri), bahçe (tarım ürünleri ve toprak ıslah edici malzemeler), tatil alanları (otel, kamp yeri v.s), giyim ürünleri ana gruplar.Ürün gruplarına göre en çok izin alan ürün sert yer kaplamaları olurken ülke olarak ise İtalya ön sırada (İtalya’da ulusal eko-etiket sistemi olmadığı için).

Başvuru ve yıllık ücretler (harçlar)

Başvuru ücreti, 200 € ile 1200 € arasında değişir, yıllık ücret de 350-1500 € arasındadır. İmajı düşürüp, güveni azaltmamak için çok düşük tutulmamaktadır.. Küçük firmalar ya da gelişmekte olan ülkelerden başvuran firmalar için daha düşük ücretler belirlenmiştir.

Başvuru ücreti Yıllık ücret
Büyük firma € 200 – €1200 maks. € 1500
KOBİ veya GÜ* € 200 – € 600 maks. € 750
Mikro KOBİ € 200 – € 350 maks. € 350
EMAS/ISO14001  -20% (200’den aşağı olamaz) maks. ?

GÜ: Gelişmekte olan ülkelerden yapılan başvurular.

Eko-etiket ve kalite/çevre yönetim sistemleri: EMAS, ISO 14000 gibi sistem ve sürecin kalitesini değerlendiren ve iyileştiren programlarla sinerji halinde çalışır. Ör. EMAS’ı (AB Eko-Yönetim ve Denetim Sistemi) olan bir şirket Eko-etiket başvurusunda daha düşük ücret öder ve etiketi alması da kolaylaşır. EMAS, yasal standartları baz alır. Ör. zararlı bir kimyasalın kullanımı ile ilgili bir yasal limit varsa EMAS uygulayan firma bu limiti uygular. Ancak eko-etiket kriterleri genelde yasal limitlerin altındadır. Yani yasanın gerektirdiğinden daha sıkı limitler belirler. Ancak EMAS uygulayan bir firma, giderek gelişeceği için belki eko-etiket ile belirlenen kriteri zamanla karşılayabilir ve hatta daha iyi düzeye gelebilir.

Basit bir logoya sahip olmasına rağmen, arkasında çevre kıstasları çok kapsamlıdır ve çevreye duyarlı sadece en iyi ürünlerin AB Eko-Etiketini taşıma hakkı vardır. Dahası, tüketicilerin gerçekten güvendiği bir etikettir. Kıstasları Avrupa düzeyinde, uzmanların uzun tartışmaları sonrasında kabul edilmiş ve etiketin kendisi ürünün yüksek çevre ve performans standartlarına uygunluğu doğrulandıktan sonra verilmektedir.

KAYNAKÇA : http://ab.immib.org.tr/AB-Mevzuati-ve-Politikalari/Eko-etiket