ÖBK (Ön Bildirimli Kabul) nedir ?

ÖBK, kimyasal maddelerin kullanımını, ticaret ve taşıma şartlarını düzenleyen bir yönetmeliktir. ÖBK, ”Ön Bildirimli Kabul”ün kısaltmasıdır. Bu yönetmelik, kimyasal maddelerin tehlikeleri ve kullanımları hakkında bilgi paylaşımını sağlayarak, insan sağlığını ve çevreyi korumayı amaçlar. ÖBK Yönetmeliği, sağlık açısından ve çevresel nedenlerle yasaklanmış veya büyük ölçüde kısıtlanmış sanayi kimyasalları, bitki koruma ürünleri ve biyosidal ürünler için geçerlidir. Bu kimyasalları ülkelere ihraç etmeyi isteyen firmalara sorumluluklar yükler. Bu tür kimyasalların ihracatı iki çeşit gerekliliğe tabidir: İhracat bildirimi ve açık kabul. Açık kabul gerekliliği sadece belirli durumlarda söz konusu olabilir. ÖBK Yönetmeliği, ulusal mevzuatta yasaklanmış veya büyük ölçüde kısıtlanmış ya da Rotterdam Sözleşmesi kapsamındaki ÖBK Usulüne tabi olan kimyasalların ithalatçılarına da sorumluluklar yüklemektedir. Ancak, kimyasal maddelerin ithalatının çoğunlukla Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması Hakkında Yönetmelik, Biyosidal Ürünler Yönetmeliği veya Bitki Koruma Ürünlerinin Ruhsatlandırılması ve Piyasaya Arzı Hakkında Yönetmelik gibi diğer ulusal mevzuat kapsamında bulunduğunu belirtmek gerekir.
ÖBK Yönetmeliği, örneğin ihracat bildirimi ve açık kabul için gereklilikler yalnızca sözleşmeye taraf olan ülkeleri değil tüm ülkeleri kapsamaktadır. Ayrıca, ithalatçı ülkede amaçlanan kullanımına bakılmaksızın Ek 1 ve Ek 2’de listelenen kimyasallar için ihracat bildirimi yapılması gereklidir.

ÖBK (Ön Bildirimli Kabul) neden gereklidir ?

ÖBK’nin amacı, zararlı maddelerin uluslararası dolaşımına ilişkin paylaşılmış sorumluluk ve işbirliğini teşvik etmek, Yönetmelikte tanımlanan tüm ithalatçı taraflar ile insan sağlığını ve çevreyi korumak, ilaveten taraf olmayan ülkelerdeki (özellikle gelişmekte olan ülkeler) ilgili mercilere zararlı kimyasalların özelliklerine ve bu tür kimyasalların güvenli bir şekilde nasıl depolanacağına, nakledileceğine, kullanılacağına ve bertaraf edileceğine dair bilgiler sunmaktır. ÖBK Yönetmeliği, zararlı kimyasalların ihracatı ve ithalatına ilişkin 649/2012 sayılı AB Tüzüğü ile Bazı Zararlı Kimyasallar ve Pestisitlerin Uluslararası Ticaretinde Ön Bildirimli Kabul (ÖBK) Usulüne Dair Rotterdam Sözleşmesini uygulamaktadır.

ÖBK süreçleri nasıl uygulanır ?

ÖBK yönetmeliği, Kimyasalların Uluslararası Ticaretine İlişkin Konvansiyon (Rotterdam Sözleşmesi) tarafından belirlenen bir dizi prosedürü ve gereksinimi içerir. Bu yönetmeliğin uygulanması genellikle aşağıdaki adımları içerir:

1- Bilgi Değişimi ve Bildirimler: İhraç eden ülke, Rotterdam Sözleşmesi kapsamındaki kimyasal maddelerin listesinde yer alan bir maddeyi ihraç etmek istediğinde, alıcı ülkeye bu madde ile ilgili detaylı bilgi sağlamakla yükümlüdür. Bu bilgiler, kimyasalın tehlikeleri, güvenli kullanımı, ambalaj ve etiketleme gereksinimleri gibi konuları kapsar.

2- Ön Bildirim: İhraç eden ülke, kimyasalın ihracatını gerçekleştirmeden önce, alıcı ülkeye önceden bildirimde bulunmak zorundadır. Bu bildirim, alıcı ülkenin söz konusu kimyasalın ithalatına ilişkin karar vermesine olanak tanır.

3- Alıcı Ülkenin İncelenmesi ve Karar Verme: Alıcı ülke, bildirilen kimyasal hakkındaki bilgileri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, kimyasalın ithalatını kabul etme, reddetme veya kabul etme konusunda belirli koşullar ve sınırlamalar getirme yetkisine sahiptir.

4- Bilgi Paylaşımı ve İletişim: ÖBK yönetmeliği, ihraç eden ve alıcı ülkeler arasında düzenli iletişim ve bilgi paylaşımını teşvik eder. Bu süreç, kimyasalların ticareti ve kullanımıyla ilgili bilgi akışını sağlar.

5- Teknik Yardım ve Kapasite Geliştirme: ÖBK yönetmeliği, gelişmekte olan ülkelerin ve az gelişmiş ülkelerin, sözleşme hükümlerini uygulamalarını desteklemek için teknik yardım ve kapasite geliştirme faaliyetlerini öngörür.

Bu adımlar, ÖBK yönetmeliğinin uygulanmasında temel unsurları oluşturur. Ülkeler, Rotterdam Sözleşmesi kapsamında belirlenen bu prosedürleri takip ederek kimyasal maddelerin uluslararası ticaretinde güvenliği ve çevre korumasını sağlamaya çalışırlar.

ÖBK ne zaman gereklidir ?

İhracat bildirimi yükümlülüğü, ihracat bildirimine tabi özel bir kimyasalın, Türkiye’den (Sözleşmeye Taraf olsun ya da olmasın) üçüncü bir ülkeye ihracatını yapmayı amaçlayan her bir ihracatçı için geçerlidir. Bu yükümlülük, bu kimyasalın hedef ülkede nihai kullanımına bakılmaksızın geçerlidir.

ÖBK yönetmeliği kapsamında aşağıda belirtilen tarih ve süreçlerde belirtilen uygulamaların yapılması gerekmektedir;

1- Her yılın 31 Mart tarihi öncesinde ihraç edilen, Ek 1 ve 2’de listelenen kimyasalların önceki yıla ait niteliğini gösteren yıllık raporunu bakanlığın belirlediği formatta sunmak,
2- Ek 1 ‘de listelenen herhangi bir kimyasal maddenin (maddenin kendisi ya da karışım içinde) ilk ihracatından önce en geç 35 gün içinde (örn., üye ülkenin belirlenmiş DNA’sı); ayrıca takip eden her takvim yılında ilk ihracattan en geç 30 gün öncesinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığını bilgilendirmek,
3- Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına Ek 2’de listelenen kimyasalların ilk transit geçişinden önce en geç 30 gün içinde ve sonraki her bir transit geçişten önce en geç 8 gün içinde sözleşmedeki ithalatçı tarafa her türlü gerekli bilgiyi sağlamak,
4- Uygulanabildiği yerde son kullanma tarihine 6 aydan az kaldığında ihracat yapmamak,

Hizmetlerimiz

1- ÖBK kapsamını belirlemek,

2- ÖBK kapsamında ithalatı yasak olan maddeleri belirlemek,

3- Karışımlarınızın veya maddelerinizin ihracat bildirimlerinde ithalat izni durumlarını kontrol etmek,

4- ÖBK kapsamında ihracat bildirimlerini gerçekleştirmek,

5- ÖBK kapsamında ithalat bildirimlerini gerçekleştirmek,

6- ÖBK ithalat ve ihracat bildirim süreç yönetimini Kimyasal Değerlendirme Uzmanları tarafından gerçekleştirmektir.